Τον ύπνο τους έχουν χάσει χιλιάδες εργαζόμενοι που βρίσκονται πολύ κοντά στη σύνταξη λόγω της αβεβαιότητας που φέρνουν οι αλλαγές στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
Το σκληρό μπρα ντε φερ του Γιώργου Κατρούγκαλου με το κουαρτέτο θα συνεχιστεί στις 2 Απριλίου, αλλά είναι προφανές ότι η εκεχειρία λόγω του Πάσχα των Καθολικών δεν πρέπει να ξεγελά κανέναν.
Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι θα υπάρξει μεγάλο τσεκούρι και στις επικουρικές και στα ποσοστά αναπλήρωσης και στις υψηλές συντάξεις, με αποτέλεσμα να εντείνεται η ανασφάλεια.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της είναι υποχρεωμένη να κάνει μεγάλες υποχωρήσεις στο ασφαλιστικό για να κλείσει με επιτυχία η αξιολόγηση και να ανοίξει ο δρόμος για την απομείωση του δημοσίου χρέους.
Το σταυρόλεξο δεν είναι εύκολο να λυθεί, με αποτέλεσμα να οργιάζουν οι φήμες ακόμη και για ρήξη με τους δανειστές, εξέλιξη όμως που δεν επιθυμεί καμία πλευρά για τους δικούς της λόγους.
Στο ερώτημα ποιοι μπορούν να σωθούν από την ασφαλιστική λαίλαπα, η απάντηση είναι δύσκολη και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το σύνολο του εργασιακού βίου, χωρίς όμως να είναι ο καθοριστικός παράγοντας.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχουν πολλές και αγεφύρωτες ακόμη διαφορές μεταξύ Αθήνας και Θεσμών, ενώ παραμένει θολό το τοπίο ως προς τη τελική στάση του ΔΝΤ.
Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, επισημαίνουν ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή στην επιλογή που θα κάνει κάθε εργαζόμενος, τονίζοντας ότι απαιτούνται ψύχραιμες κινήσεις χωρίς πανικό.
Όπως επισημαίνουν, η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και ένας λάθος υπολογισμός στα ένσημα ενός ή δύο χρόνων μπορεί να τινάξει στον αέρα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Με αυτό ως δεδομένο, καλούν τους εργαζόμενους που βρίσκονται πολύ κοντά στη σύνταξη να συμβουλεύονται εξειδικευμένους στο χώρο της κοινωνικής ασφάλισης για να μη βρεθούν αντιμέτωποι με αδιέξοδα.
Ωστόσο, η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι υπάρχουν «παράθυρα» στο νόμο που υπό προϋποθέσεις μπορούν τώρα να φανούν χρήσιμα, καθώς θα κλείσουν οριστικά με την ψήφιση του νέου νόμου.
Τα συγκεκριμένα «παράθυρα» υπολογίζεται ότι αφορούν περίπου 60.000 ασφαλισμένους στο Δημόσιο, το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΕ και τα Ειδικά Ταμεία, τους οποίους συμφέρει να φύγουν.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε, ότι στην περίπτωση που παραμείνουν θα έχουν λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού, μειώσεις στη σύνταξή τους, που θα φτάνουν ή και θα περνούν το 20%.
Ας δούμε αναλυτικά με τη βοήθεια ειδικών της Κοινωνικής Ασφάλισης ποιοι μπορούν να φύγουν, γλιτώνοντας και τις απώλειες που θα φέρει το νέο νομοσχέδιο Κατρούγκαλου που θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή.
Α. Στο ΙΚΑ συμφέρει η αποχώρηση όσους έχουν:
– 35ετία σε ασφαλιστική κλάση 20 και άνω
– 10.500 ένσημα (εκ των οποίων τα 7.500 στα βαρέα)
– Μητέρες με πάνω από 7.500 ημέρες ασφάλισης και ασφαλιστική κλάση 20ή και άνω
-Όσους έχουν θεμελιώσει με 28η ασφαλιστική κλάση
Β. Στο δημόσιο, συμφέρει να φύγουν όσοι έχουν:
-35ετία,
-37ετία
-γονείς που είτε με κανονικά ένσημα, είτε με εξαγορές πλασματικών, μπορεί να ξεπεράσουν τα 30 χρόνια.
Γ. Στον ΟΑΕΕ, συμφέρει να αποχωρήσουν όσοι έχουν :
35 χρόνια ασφάλισης
Δ. Σε ΔΕΚΟ τράπεζες συμφέρει η αποχώρηση όσους έχουν:
– 35ετία
– Μητέρες θεμελιωμένες με 25ετία με πάνω από 30 χρόνια
– Μητέρες θεμελιωμένες με 5.500 με πλήρη σύνταξη
Περίοδος 2016-2018
Μια σημαντική ρύθμιση υπάρχει στο προσχέδιο νόμου Κατρούγκαλου και πρέπει να έχουν υπόψη τους, όλοι όσοι σκέφτονται να αποχωρήσουν από την ψήφιση του νόμου και μετά.
Ειδικότερα, όσοι φύγουν εντός του 2016 και η σύνταξή τους είναι 20% και πάνω μικρότερη από τη σύνταξη που θα έπαιρναν με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού θα λάβουν το μισό αυτής της διαφοράς ως «προσωπική διαφορά».
Επίσης:
-όσοι φύγουν το 2017 και έχουν διαφορά παλαιάς με νέα σύνταξη πάνω από 20% θα λάβουν το 1/3 αυτής της διαφοράς,
-όσοι φύγουν το 2018 θα πάρουν το 1/4.
Οι… χαμένοι
Οι μεγάλες ανατροπές στο ασφαλιστικό, είναι σαφές ότι δημιουργεί μια μεγάλη κατηγορία χαμένων, οι οποίοι είτε έχουν βγει στην σύνταξη, είτε έχουν θεμελιώσει ασφαλιστικό δικαίωμα.
Πρώτοι στην κατηγορία αυτή είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι, που μπορεί να βγήκαν στη σύνταξη, αλλά έχουν κάνει αίτηση για εφάπαξ μετά το τέλος Αυγούστου του 2013.
Για να δουν τα χρήματα που δικαιούνται να μπαίνουν στην τσέπη τους, θα πρέπει να περιμένουν στην καλύτερη περίπτωση έως το τέλος του χρόνου, προκειμένου να αρχίσει η διεκπεραίωση.
-Αμέσως μετά ακολουθούν οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι ναι μεν έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αλλά συνεχίζουν να διδάσκουν. Η συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλισμένων δεν μπορεί να υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης πριν τον προσεχή Απρίλιο και να φύγει πριν από τον Αύγουστο. Παράλληλα η σύνταξή τους θα υπολογιστεί με τον νέο τρόπο και θα υποστεί μείωση άνω του 15%.
-Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικούς τομέα που σήμερα βρίσκονται κοντά στην ηλικία των 55 ετών και στην περίπτωση απόλυσης ούτε δουλειά μπορούν να βρουν ούτε έχουν δικαίωμα για πρόωρη σύνταξη. Ανάλογο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, που θα πρέπει στην καλύτερη περίπτωση να περιμένουν να βγουν στη σύνταξη στα 62 τους εάν έχουν 40 χρόνια ή στα 67 τους.
Σημεία τριβής
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα ανασφάλειας, οι θεσμοί επιστρέφουν στη χώρα μας στα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας και παρά τις όποιες διαφορές έχουν μεταξύ τους, θα ασκήσουν πιέσεις για μεγάλες περικοπές.
Τα σημεία τριβής είναι πολλά , κάτι που έγινε σαφές από τις επαφές που είχαν κατά την τελευταία τους επίσκεψη, γεγονός που σημαίνει ότι η διαπραγμάτευση θα είναι και πάλι σκληρή.
Οι δανειστές επιμένουν σε μετρήσιμη εξοικονόμηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και ουδείς είναι σε θέση να πει με βεβαιότητα εάν είναι αληθές αυτό που λέει ο Γ. Κατρούγκαλος για πρόοδο στις διαπραγματεύσεις.
Ειδικότερα, τα σημεία τριβής είναι τα εξής:
-Εθνική Σύνταξη: Οι δανειστές ζητούν τη μείωση της εθνικής σύνταξης στα 320 με 340 ευρώ από 384 που προτείνει η ελληνική πλευρά. Ζητούν επίσης και θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων, κάτι όμως που απορρίπτει η κυβέρνηση. Αναφορικά με τη 15ετία, ο κ. Κατρούγκαλος δείχνει διάθεση για υποχωρήσεις, όχι όμως κάτω από τα 360 ευρώ, με τη σύνταξη να αυξάνεται κλιμακωτά έως την 20ετία.
-Επικουρικές συντάξεις: Η εξίσωση είναι και δύσκολη και περίπλοκη και η κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί. Τα κυρίαρχα σενάρια είναι δύο, αλλά όποιο και εάν επιλεγεί έχει ως κοινό παρονομαστή την εξοικονόμηση μεγάλου μέρους της δαπάνης, που καταβάλλει ο κρατικός προϋπολογισμός. Οι μειώσεις είτε θα είναι 7% μεσοσταθμικά., είτε από 20%-40% για τις επικουρικές άνω των 150 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι θα πληγούν οι υψηλές συντάξεις.
-Ποσοστά αναπλήρωσης: Όλο το προηγούμενο διάστημα, ο υπουργός Εργασίας χρησιμοποιούσε τη λέξη ισορροπία, με στόχο να βρεθεί η χρυσή τομή με τους δανειστές. Η ελληνική πλευρά δέχεται να κάνει ένα βήμα πίσω και να αποδεχτεί μείωση έως 0,77%, αλλά απορρίπτει την πρόταση των δανειστών για ελεύθερη πτώση των ποσοστών. Ως προς τα ποσοστά αναπλήρωσης με πολλά χρόνια, η κυβέρνηση έχει προτείνει την κλιμάκωσή τους έως και 2,2% στην 40ετία.
Προσωπική διαφορά: Η επιμονή των δανειστών να εφαρμοστεί το μέτρο πριν από το 2018 εγείρει σοβαρά ερωτήματα. Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που λένε ότι μέσω της προσωπικής διαφοράς, οι θεσμοί δείχνουν τις προθέσεις τους για άμεση μείωση των κύριων συντάξεων, κάτι που σε κάθε περίπτωση θα φανεί στο επόμενο ραντεβού τους με τον κ. Κατρούγκαλο. Η προσωπική διαφορά που προκύπτει στο σύνολο των συντάξεων είναι περίπου 1 δισ. ευρώ και το ερώτημα που γεννάται είναι ποιοι θα κληθούν να πληρώσουν πρώτοι τη νύφη. Εάν και είναι σχετικά νωρίς για ασφαλείς εκτιμήσεις, θεωρείται βέβαιο ότι στο στόχαστρο θα βρεθούν όσοι βγήκαν στη σύνταξη με λιγότερα από 30 χρόνια ασφάλισης και με υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης.