Τσουνάμι προστίμων και κατασχέσεων, αλλά και πολλών ριζικών αλλαγών σηματοδοτεί η νέα συμφωνία της κυβέρνησης με τους δανειστές για την αναθεώρηση του Μνημονίου ΙΙΙ και η εφαρμογή του νέου νομοθετικού καθεστώτος εξατομικευμένων ρυθμίσεων των φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών για τις υπερχρεωμένες μεγάλες επιχειρήσεις στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ειδικότερα, η συμφωνία προβλέπει την εφαρμογή αυστηρότερων ρυθμίσεων και αυτοματοποιημένων διαδικασιών για τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων οφειλετών του Δημοσίου, απλοποίηση της φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων (μεταξύ άλλων μέσω κατάργησης φοροαπαλλαγών και φορολογικών κινήτρων), κατάργηση του προνομιακού καθεστώτος φορολόγησης των επιχειρήσεων του κλάδου της ναυτιλίας, καθώς και αναβολή για 6 μήνες της «ευθυγράμμισης» των αντικειμενικών φορολογητέων αξιών των ακινήτων με τις τιμές της κτηματαγοράς.
Σύμφωνα, με το αναλυτικό κείμενο του νέου αναθεωρημένου Μνημονίου, εντός του Ιουνίου οι ελληνικές αρχές θα πρέπει:
Να επανεξετάσουν όλα τα κίνητρα που υπάρχουν στη φορολογία εισοδήματος των επιχειρήσεων και να ενσωματώσουν σε ενιαία νομοθεσία τις φορολογικές απαλλαγές, καταργώντας παράλληλα εκείνες που κρίνονται αναποτελεσματικές ή άδικες.
Να αναθεωρήσουν το καθεστώς προνομιακής φορολογικής μεταχείρισης για τον κλάδο της ναυτιλίας υπό το πρίσμα των υποδείξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Να παρατείνουν μέχρι το 2018 την εφαρμογή των διατάξεων για την προσωρινή εθελοντική συνεισφορά των ναυτιλιακών επιχειρήσεων.
Να επανεξετάσουν τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν. 4174/2013) και να προτείνουν τροποποιήσεις στις διατάξεις του. Επίσης θα πρέπει να εκδώσουν έναν «οδικό χάρτη» για τις απαιτούμενες αποφάσεις και εγκυκλίους, οι οποίες θα πρέπει να έχουν εκδοθεί έως τον Οκτώβριο.
Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να νομοθετήσουν τον Σεπτέμβριο του 2016 και να θέσουν σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2017 νέες διατάξεις με τις οποίες:
5. Θα απλοποιηθεί το καθεστώς της φορολογίας εισοδήματος και θα διασφαλιστεί η συνοχή της φορολογικής βάσης για το φόρο εισοδήματος και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης των μικρών επιχειρήσεων που βρίσκονται κάτω από το όριο απαλλαγής από τον ΦΠΑ (σ.σ. σήμερα απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ οι επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο μέχρι 10.000 ευρώ, αλλά συζητείται πρόταση το όριο αυτό να αυξηθεί στις 25.000 ευρώ).
6. Θα τροποποιηθεί η νομοθεσία για τη φορολογία εισοδήματος των εταιριών η οποία καλύπτει τις συγχωνεύσεις, τις εξαγορές και τους εταιρικούς λογαριασμούς αποθεματικών.
7. Θα αναπτυχθεί το νέο φορολογικό πλαίσιο για τα “οχήματα” συλλογικών επενδύσεων και τους συμμετέχοντες σ’ αυτά, σε συμφωνία με τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
8. Θα αναθεωρηθούν οι ρυθμίσεις του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (του ν. 4174/2013) που προβλέπουν μειωμένα πρόστιμα στα πλαίσια των φορολογικών ελέγχων, ώστε να προσμετράται και να λαμβάνεται υπόψη η συμπεριφορά του φορολογούμενου και η ύπαρξη ή όχι πρόθεσης για δήλωση ή για απόκρυψη φορολογητέας ύλης, βάσει αντικειμενικών και διαφανών κριτηρίων. Ουσιαστικά θα επιβάλλονται και πάλι αυτοτελή πρόστιμα σε όσες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες εντοπίζονται να έχουν διαπράξει ουσιαστικές φορολογικές παραβάσεις, όπως η μη έκδοση αποδείξεων ή τιμολογίων.
9. Θα συνεχίσουν να ισχύουν για 2 ή 3 χρόνια ακόμη οι διατάξεις για το φορολογικό πιστοποιητικό με τις οποίες προβλέπεται η δυνατότητα διενέργειας φορολογικών ελέγχων στις εταιρίες από τους ίδιους τους ορκωτούς ελεγκτές που ελέγχουν τους ισολογισμούς τους.
10. Θα επανεξεταστεί και θα αναμορφωθεί ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Η αναθεώρηση του ΚΕΔΕ θα περιλαμβάνει αλλαγές στις διαδικασίες που θα εφαρμόζει η φορολογική διοίκηση για την αναγκαστική εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων των ασυνεπών οφειλετών σε δημόσιους πλειστηριασμούς.
11. Θα εκσυγχρονιστεί η νομοθεσία για την αντιμετώπιση της είσπραξης των φόρων επί των εισοδημάτων που δημιουργούνται σε off-shore χαρτοφυλάκια ιδιωτών.
Εκσυγχρονισμός του Κώδικα ΦΠΑ
12. Επιπρόσθετα οι ελληνικές αρχές τον Δεκέμβριο του 2016 θα κωδικοποιήσουν και θα απλοποιήσουν τη νομοθεσία για τον ΦΠΑ, “ευθυγραμμίζοντάς” την με τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών και προχωρώντας στην εξάλειψη των εκκρεμών νομικών κενών. Στο πλαίσιο των δράσεων αυτών εξετάζεται ο περιορισμός των υποβολών περιοδικών δηλώσεων για τις επιχειρήσεις οι οποίες διενεργούν σχεδόν όλες τις συναλλαγές τους μέσω του τραπεζικού συστήματος, καθώς επίσης και η αύξηση του ορίου των ακαθαρίστων εσόδων για την απαλλαγή των επιχειρήσεων από την υποχρέωση παρακράτησης και απόδοσης ΦΠΑ, από τα 10.000 στα 25.000 ευρώ.
Εξίσωση αντικειμενικών αξιών με αγοραίες αξίες ακινήτων
13. Οι ελληνικές αρχές εντός του Ιουνίου 2016 θα πρέπει, εξάλλου, να υποβάλουν λεπτομερείς προτάσεις για την «ευθυγράμμιση» των φορολογητέων αξιών των ακινήτων (των αντικειμενικών αξιών) με τις τιμές της κτηματαγοράς έως τον Ιούνιο του 2017. Η υλοποίηση του μέτρου αυτού μετατίθεται ουσιαστικά κατά 6 μήνες.
Βελτίωση των διαδικασιών συλλογής των φόρων
14. Για τη βελτίωση της είσπραξης των φορολογικών οφειλών οι αρχές θα εκδώσουν μια αναθεωρημένη λίστα με τους μεγαλύτερους χρεοφειλέτες του Δημοσίου και θα επικαιροποιούν τη λίστα ανά τακτά διαστήματα. Επίσης θα εφαρμόσουν του 2016 μια εθνική στρατηγική για την είσπραξη των φορολογικών χρεών, η οποία θα περιλαμβάνει την περαιτέρω αυτοματοποίηση της συλλογής των οφειλών.
15. Τον Νοέμβριο του 2016 θα ληφθούν τα αναγκαία μέτρα με σκοπό την έγκαιρη είσπραξη των προστίμων για τα ανασφάλιστα οχήματα, για τα οχήματα που δεν πέρασαν από τον υποχρεωτικό τεχνικό έλεγχο και για την άνευ αδείας χρήση των συχνοτήτων.
16. Οι φορολογικές αρχές θα προμηθευτούν προγράμματα ηλεκτρονικών εφαρμογών που θα επιτρέπουν την περαιτέρω αυτοματοποίηση της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών και ειδικότερα θα παρέχουν τη δυνατότητα λειτουργίας μιας πλήρως αυτοματοποιημένης διαδικασίας κατασχέσεων σε βάρος των ασυνεπών οφειλετών.
17. Οι αρχές θα τροποποιήσουν τη νομοθεσία για τα μη εισπράξιμα χρέη, θεσπίζοντας κριτήρια για την διαγραφή τους, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016.
18. Οι αρχές θα ξεκινήσουν μια διαδικασία η οποία θα εξασφαλίζει την επιλογή των μεγάλων οφειλετών του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων με βάση την ανάλυση των οικονομικών τους στοιχείων προκειμένου να είναι σε θέση να προσδιορίσουν τη βιωσιμότητά τους. Για το σκοπό αυτό, από τον Ιούνιο του 2016 θα εκδώσουν κατευθυντήριες γραμμές σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές, που θα ορίζουν τη μέθοδο για τη διαφοροποίηση των οφειλετών με βάση την οικονομική τους κατάσταση και την ικανότητα να αποπληρώνουν τα χρέη τους, σύμφωνα προς τα εφαρμοζόμενα καθεστώτα αφερεγγυότητας και αναδιάρθρωσης χρεών και θα αναθέσουν σε μια εταιρία που έχει τη σχετική εμπειρία για να παράσχει βοήθεια προς τις υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για τους μεγαλοοφειλέτες του Δημοσίου (Μονάδα Είσπραξης Μεγάλων Οφειλών) και των ασφαλιστικών ταμείων (ΚΕΑΟ), όσον αφορά τη διαλογή των υποθέσεων.